ที่ไม่บริสุทธิ์, ที่มีตําหนิ
ประเภทสำนวน
"เพชรร้าว" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นคำหรือวลีเฉพาะที่มีความหมายพิเศษ ไม่สามารถแปลความหมายตรงตัวได้ ต้องเข้าใจความหมายเฉพาะที่ใช้ในภาษาไทย
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้อุปมาจากหินเพชรที่มีค่ามากแต่เมื่อมีรอยร้าว มูลค่าก็ลดลงอย่างมาก หมายถึงคนดีมีชื่อเสียงหรือคนสูงศักดิ์ที่ถูกตำหนิหรือเสียชื่อเสียง ทำให้คุณค่าของตนลดลงอย่างมาก เปรียบเสมือนเพชรที่มีรอยร้าว แม้จะยังคงเป็นเพชรแต่คุณค่าลดลงไปมาก
ตัวอย่างการใช้สำนวน "เพชรร้าว" ในประโยค
- เขาเป็นนักการเมืองที่มีชื่อเสียงดีมาตลอด แต่พอโดนจับได้ว่าทุจริต ก็กลายเป็นเพชรร้าวทันที ไม่มีใครกล้าเข้าใกล้อีกเลย
- ดาราคนนั้นเคยเป็นต้นแบบของเยาวชน แต่หลังจากเกิดเรื่องอื้อฉาว ก็เหมือนเพชรร้าว ภาพลักษณ์ดีๆ ที่สร้างมาหลายปีหายไปในพริบตา
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
