บานปลาย

สำนวนไทย

หมายถึง ขยายออกไปมากกว่าที่ตั้งใจไว้เดิม, ขยายเรื่องเล็กให้กลายเป็นเรื่องใหญ่โตออกไป; ใช้เงินเกินกว่าที่ประมาณหรือกําหนดไว้.

หมายถึง ขยายออกไปมากกว่าที่ตั้งใจไว้เดิม

ประเภทสำนวน

"บานปลาย" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นคำเฉพาะที่มีความหมายพิเศษ ไม่สามารถแปลตรงตัวได้ ความหมายไม่ได้เกี่ยวข้องกับดอกไม้บานหรือปลายจริงๆ แต่เป็นการอุปมาถึงสถานการณ์ที่รุนแรงขึ้น

ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง

สำนวนนี้มาจากลักษณะของปากแผลหรือรอยฉีกขาดที่ขยายใหญ่ขึ้นเรื่อยๆ เหมือนปลายผ้าหรือวัสดุที่ฉีกแล้วจะขยายใหญ่ออกไปเรื่อยๆ แทนที่จะหยุดอยู่ที่จุดเดิม ใช้เปรียบเทียบกับเหตุการณ์หรือปัญหาเล็กๆ ที่ไม่ได้รับการแก้ไขอย่างทันท่วงที จนลุกลามกลายเป็นเรื่องใหญ่โตเกินกว่าจะควบคุมได้

ตัวอย่างการใช้สำนวน "บานปลาย" ในประโยค

  • เรื่องทะเลาะกันเล็กๆ น้อยๆ ถ้าไม่รีบจัดการให้จบ อาจบานปลายกลายเป็นความขัดแย้งรุนแรงได้
  • ข่าวลือเรื่องการปรับลดพนักงานบานปลายจนทำให้พนักงานหลายคนลาออกก่อนบริษัทจะออกมาชี้แจง

สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน

สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา

คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี

ประเภทสำนวน

"บานปลาย" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นวลีเฉพาะที่ไม่สามารถแปลความหมายตรงตัวได้ ต้องเข้าใจความหมายเฉพาะในภาษาไทย เพราะคำว่า 'บาน' กับ 'ปลาย' เมื่อนำมารวมกันมีความหมายพิเศษที่ต้องตีความ

ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง

สำนวนนี้มีที่มาจากลักษณะของดอกไม้ที่เมื่อบานเต็มที่แล้วกลีบจะกางออกอย่างเต็มที่และคลี่กว้างจนสุดปลาย เปรียบเทียบกับสถานการณ์หรือปัญหาเล็กๆ ที่ขยายตัวกลายเป็นเรื่องใหญ่ที่ควบคุมไม่ได้ เหมือนดอกไม้ที่บานเต็มที่จนถึงปลายกลีบ

ตัวอย่างการใช้สำนวน "บานปลาย" ในประโยค

  • เรื่องทะเลาะกันเพียงเล็กน้อยกลับบานปลายกลายเป็นการฟ้องร้องกันถึงศาล
  • ข่าวลือเรื่องการปรับเปลี่ยนนโยบายของบริษัทบานปลายจนทำให้พนักงานหลายคนลาออก
  • ควรระงับข้อพิพาทตั้งแต่ต้นก่อนที่จะบานปลายกลายเป็นความขัดแย้งรุนแรง

สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย

สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน

สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา

คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี

บานปลาย หมายถึง?

พจนานุกรมไทย บานปลาย หมายถึง:

  1. (สํา) ก. ขยายออกไปมากกว่าที่ตั้งใจไว้เดิม, ขยายเรื่องเล็กให้กลายเป็นเรื่องใหญ่โตออกไป; ใช้เงินเกินกว่าที่ประมาณหรือกําหนดไว้.

 หมายเหตุ

สำนวนไทย หมายถึง ถ้อยคำ กลุ่มคำ หรือประโยคที่ไม่ได้แปลความหมายตรง ๆ แต่มีความหมายเชิงเปรียบเทียบแฝงอยู่ เช่น สอนจระเข้ให้ว่ายนํ้า รำไม่ดีโทษปี่โทษกลอง

คำสุภาษิต หรือ สำนวนสุภาษิต คือ คำในภาษาไทยที่ใช้ในการสื่อสารเชิงเปรียบเทียบอุปมาอุปมัย มักมีความหมายในการตักเตือนสั่งสอนในทางบวก มีความหมายที่ดี เช่น รักยาวให้บั่นรักสั้นให้ต่อ น้ำเชี่ยวอย่าขวางเรือ

คำพังเพย หมายถึง ถ้อยคำหรือข้อความที่กล่าวเป็นกลาง ๆ เพื่อให้ตีความเข้ากับเรื่อง มีความหมายแฝงอยู่ อาจเป็นคำที่ใช้สื่อในทางเปรียบเปรย หรือในทำนองเสียดสี เช่น กระต่ายตื่นตูม เสียน้อยเสียยากเสียมากเสียง่าย

 ภาพประกอบบานปลาย

  • สำนวนไทย: บานปลาย หมายถึง?, หมายถึง ขยายออกไปมากกว่าที่ตั้งใจไว้เดิม, ขยายเรื่องเล็กให้กลายเป็นเรื่องใหญ่โตออกไป; ใช้เงินเกินกว่าที่ประมาณหรือกําหนดไว้. คำกริยา บาน, ปลาย, ขยาย, ลุกลาม หมวด สำนวนไทย
  • สำนวนไทย: บานปลาย หมายถึง?, หมายถึง ขยายออกไปมากกว่าที่ตั้งใจไว้เดิม คำกริยา บาน ธรรมชาติ บาน, ปลาย หมวด สำนวนไทย

 สำนวนไทยที่คล้ายกัน