ทำใจเย็น ระงับความโกรธ, ตั้งสติ
ประเภทสำนวน
"นับหนึ่งถึงสิบ" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นกลุ่มคำที่มีความหมายเฉพาะ ไม่สามารถแปลความหมายได้ตรงตามตัวอักษร และต้องตีความเป็นพิเศษ ไม่ใช่คำสอนโดยตรง (จึงไม่ใช่สุภาษิต) และไม่ได้มีการเปรียบเทียบแสดงนัย (จึงไม่ใช่คำพังเพย)
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
มาจากแนวคิดการระงับอารมณ์โกรธหรือหงุดหงิด โดยการนับเลขช้าๆ ตั้งแต่ 1 ถึง 10 เพื่อให้มีเวลาสงบสติอารมณ์ลง ทำให้ไม่แสดงอาการโกรธออกมาในทันที และมีโอกาสคิดทบทวนก่อนแสดงปฏิกิริยาที่อาจก่อให้เกิดผลเสีย
ตัวอย่างการใช้สำนวน "นับหนึ่งถึงสิบ" ในประโยค
- เวลาโกรธใครอย่าเพิ่งใช้อารมณ์ ลองนับหนึ่งถึงสิบก่อน แล้วค่อยตัดสินใจว่าจะทำอย่างไร
- แม่บอกว่าเวลาที่ลูกถูกเพื่อนยั่วโมโห ให้นับหนึ่งถึงสิบก่อน อย่าเพิ่งตอบโต้ทันที
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี