สอดส่อง สายตา มองไปมองมา ดูซ้ายดูขวา ดูไปทั่ว
นกแขวกเป็นนกอยู่ในวงศ์นกยาง หากินปลาเป็นอาหารจึงต้องสอดส่องสายตา ใช้สายตาสอดส่องเหนือผืนน้ำเพื่อหาปลา
ประเภทสำนวน
"ตาเป็นนกแขวก" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นคำเฉพาะที่ไม่สามารถแปลตรงตัวได้ ต้องตีความเป็นความหมายพิเศษเฉพาะ ไม่ใช่คำสอนโดยตรง (สุภาษิต) และไม่ใช่คำเปรียบเทียบที่ต้องตีความ (คำพังเพย)
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
นกแขวกเป็นนกชนิดหนึ่งที่มีลักษณะพิเศษคือสามารถกลอกลูกตาหรือมองได้หลายทิศทางพร้อมกัน สำนวนนี้จึงใช้เปรียบเทียบคนที่ชอบมองไปรอบๆ หรือสอดส่องมองผู้อื่นด้วยความสนใจผิดปกติ โดยเฉพาะมักใช้ในความหมายเชิงลบเกี่ยวกับการมองเพศตรงข้ามอย่างสอดรู้สอดเห็นหรือลักษณะหื่นกระหาย
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ตาเป็นนกแขวก" ในประโยค
- เธอระวังชายคนนั้นหน่อย เขาตาเป็นนกแขวก ชอบมองผู้หญิงไม่วางตา
- พอมีสาวๆ เดินผ่านมา พวกวัยรุ่นชายที่นั่งอยู่ตรงนั้นก็ตาเป็นนกแขวกกันทุกคน มองตามไม่ยอมกะพริบตา
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี