ประเภทสำนวน
"เสียรังวัด" จัดว่าเป็น สำนวนไทย เพราะว่า เป็นวลีเฉพาะที่มีความหมายพิเศษ ไม่สามารถแปลความหมายตรงตัวได้ ต้องตีความเป็นนัยหรือความหมายเฉพาะ คำว่า 'เสียรังวัด' ในความหมายตรงคือการวัดที่ดิน แต่ในสำนวนนี้มีความหมายโดยนัยที่พิเศษ
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
มาจากการรังวัดที่ดิน ซึ่งเป็นการวัดอาณาเขตที่ดินเพื่อออกเอกสารสิทธิ์ หากการรังวัดผิดพลาดหรือไม่ได้ตามที่คาดหวัง ก็จะ 'เสียรังวัด' สำนวนนี้จึงหมายถึง การพลาดโอกาส หรือสูญเสียประโยชน์ที่ควรจะได้รับไป โดยเฉพาะในเรื่องความรัก การแต่งงาน หรือการได้คู่ครอง
ตัวอย่างการใช้สำนวน "เสียรังวัด" ในประโยค
- แม่เคยจับคู่ให้ลูกสาวกับลูกชายเพื่อนสนิท แต่ลูกสาวไม่ยอม ตอนนี้ชายคนนั้นประสบความสำเร็จมาก แม่จึงบ่นว่าลูกสาวเสียรังวัดไปแล้ว
- เขาปฏิเสธข้อเสนองานที่บริษัทใหญ่เพราะคิดว่าจะได้ตำแหน่งที่ดีกว่า แต่สุดท้ายกลับไม่ได้งานไหนเลย นับว่าเสียรังวัดไปอย่างน่าเสียดาย
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี