ตกเป็นรองเขา เสียเปรียบเขา
ประเภทสำนวน
"ตกเป็นเบี้ยล่าง" จัดว่าเป็น คำพังเพย เพราะว่า เป็นคำเปรียบเปรยที่มีความหมายแฝง ไม่ได้ให้คำสอนโดยตรง แต่เปรียบเทียบสถานการณ์ที่ฝ่ายหนึ่งตกอยู่ในฐานะเสียเปรียบหรือด้อยกว่า
ที่มาและแนวคิดเบื้องหลัง
สำนวนนี้มีที่มาจากการเล่นหมากรุกไทยหรือหมากกระดาน โดย 'เบี้ยล่าง' คือตัวหมากที่อยู่ในตำแหน่งเสียเปรียบ ถูกรุกหรือตั้งรับและมีโอกาสถูกกินมากกว่า การ 'ตกเป็นเบี้ยล่าง' จึงเปรียบเหมือนผู้ที่อยู่ในสถานะที่ต้องคอยตั้งรับ เสียเปรียบ หรือด้อยอำนาจกว่าอีกฝ่ายหนึ่ง
ตัวอย่างการใช้สำนวน "ตกเป็นเบี้ยล่าง" ในประโยค
- หลังจากที่บริษัทเราถูกคู่แข่งซื้อลิขสิทธิ์สินค้าไปหมด ทำให้เราตกเป็นเบี้ยล่างในตลาดอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
- ในการเจรจาครั้งนี้ ฝ่ายเราไม่มีข้อมูลเพียงพอจึงตกเป็นเบี้ยล่างให้อีกฝ่ายต่อรองจนได้เปรียบเต็มที่
สรุปและทบทวนเรื่อง สำนวน สุภาษิต และคำพังเพย
สุภาษิต และคำพังเพย จัดเป็น "สำนวน" ด้วยกันทั้งคู่ เพราะมีความหมายในเชิงเปรียบเทียบ และเป็นถ้อยคำที่ใช้สืบเนื่องกันมานาน
สุภาษิต เป็นถ้อยคำที่มักใช้คำสั้น ๆ กะทัดรัดแต่มีความหมายลึกซึ้ง มีสัมผัสคล้องจอง ส่วนใหญ่สุภาษิตที่ใช้ในสังคมไทยมักมีที่มาจากคำสอนทางพุทธศาสนา
คำพังเพย เป็นถ้อยคำที่ให้ข้อคิด โดยกล่าวถึงพฤติกรรมหรือธรรมชาติรอบตัว ส่วนมากมักเป็นถ้อยคำที่เป็นข้อสรุปการกระทำหรือพฤติกรรมทั่วไป อาจมีที่มาจากนิทาน ตำนาน วรรณคดี
