เบี้ยหัวแตก
หมายถึง เงินที่ได้มาไม่เป็นกอบเป็นกำแล้วใช้จ่ายหมดไปโดยไม่ได้อะไรเป็นชิ้นเป็นอัน
เปิดหูเปิดตา
หมายถึง ให้ได้ฟังและให้ได้เห็นมาก (มักใช้เกี่ยวกับการไปพักผ่อนหย่อนใจและหาความรู้ไปในตัว)
เป็นกอบเป็นกำ
หมายถึง เป็นผลดี, เป็นชิ้นเป็นอัน เช่น ทำให้เป็นกอบเป็นกำ, เป็นก้อนใหญ่ ทำประโยชน์ต่อไปได้ดี เช่น ได้เงินมาเป็นกอบเป็นกำ
เป็นตุเป็นตะ
หมายถึง อาการที่เล่าเป็นจริงเป็นจังเหมือนกับรู้เห็นมาด้วยตนเอง เช่น พูดเป็นตุเป็นตะ
เป็นน้ำเป็นนวล
หมายถึง มีผิวพรรณผุดผ่องสวยงาม
เป็นปี่เป็นขลุ่ย
หมายถึง ถูกคอกัน, เข้ากันได้ดี, เช่น พูดเข้ากันเป็นปี่เป็นขลุ่ย
เป็นล่ำเป็นสัน
หมายถึง เป็นหลักฐานมั่นคง, เป็นชิ้นเป็นอัน, เป็นจริงเป็นจัง
เป็นวรรคเป็นเวร
หมายถึง ไม่รู้จักจบจักสิ้น เช่น ร้องไห้เป็นวรรคเป็นเวร
เป็นหน้าดั้ง
หมายถึง คอยออกหน้าป้องกัน
เป็นหุ่นให้เชิด
หมายถึง อยู่ในฐานะหรือตำแหน่งที่ต้องทำตามที่เขาสั่ง
เป็นหูเป็นตา
หมายถึง ช่วยสดับตรับฟังและดูแลรักษาแทน
เป็นโล้เป็นพาย
หมายถึง เอาการเอางาน ได้เรื่องได้ราว
เป่าปี่
หมายถึง สูบฝิ่น
เป่าฝุ่น
หมายถึง หกล้มไม่มีท่า, พลาดพลั้งอย่างไม่เป็นท่า
เพชรร้าว
หมายถึง ที่ไม่บริสุทธิ์, ที่มีตำหนิ
เมาดิบ
หมายถึง ทำอาการเหมือนคนเมาเหล้า
เรือนสี่ห้อง
หมายถึง เป็นอัปมงคล
เรือล่มในหนองทองจะไปไหน
หมายถึง เมื่อจะต้องสูญเสียอะไรไปอย่างไม่มีทางที่จะสูญเปล่า ก็ไม่ต้องวิตกทุกข์ร้อนอะไร
เลี้ยงต้อย
หมายถึง เลี้ยงมาตั้งแต่เล็กแต่น้อยจนเติบโตแล้วก็ยกฐานะขึ้นเป็นสามีหรือภรรยาของผู้เลี้ยงเอง
เลือดขึ้นหน้า
หมายถึง โกรธมากจนหน้าแดง, โมโห
เล่นกับหมาหมาเลียปาก
หมายถึง วางตัวไม่เหมาะสมกับคนชั้นต่ำกว่าจึงถูกตีเสมอ หรือลามปาม, มักใช้คู่กับเล่นกับสาก สากต่อยหัว
เล่นหูเล่นตา
หมายถึง ชายตาดูฉันชู้สาว
เล่นเพลงยาว
หมายถึง ลอบมีจดหมายรักต่อกัน เช่น ไม่อยากเล่นเพลงยาวชื่อฉาวเอย. (สักวาของคุณพุ่ม), เขียนหนังสือโต้ตอบกันไปมาไม่รู้จักจบ
เล่นเอาเถิดเจ้าล่อ
หมายถึง อาการหลบไปมาเพื่อไม่ให้พบ
เสน่ห์ปลายจวัก ผัวรักจนตาย
หมายถึง ฝีมือในการปรุงอาหารถ้าทำให้ถูกปากสามีได้ ย่อมผูกใจสามีให้รักไปจนตาย
เสียรังวัด
หมายถึง พลอยได้รับผิดด้วยในเหตุที่เกิดขึ้น, พลอยเสียหายไปด้วย, เช่น เด็กในบ้านไปขโมยมะม่วงของเพื่อนบ้าน เขามาต่อว่า เจ้าของบ้านก็พลอยเสียรังวัดไปด้วย.
เส้นตื้น
หมายถึง ที่ทำให้รู้สึกขันหรือหัวเราะได้ง่าย เช่น เขาเป็นคนเส้นตื้น ได้ยินเรื่องขำขันนิดหน่อยก็หัวเราะ
เห็นเขาขึ้นคานหาม เอามือประสานก้น
หมายถึง ทำเลียนแบบคนใหญ่คนโตหรือคนมั่งมีทั้ง ๆ ที่ตนไม่มีกำลังทรัพย์หรือความสามารถพอ
เออออห่อหมก
หมายถึง เอาใจฟัง, เห็นด้วย, พลอยเห็นไปตามด้วย (เหมือน เออออ)
เอาข้างเข้าถู
หมายถึง ไม่ใช้เหตุผล ดื้อดันจะเอาชนะให้ได้ เอาสีข้างเข้าถู ก็ว่า
เอาน้ำลูบท้อง
หมายถึง อดทนในยามยามโดยกินน้ำแทนข้าว
เอาปูนหมายหัว
หมายถึง ผูกอาฆาตไว้ คาดโทษไว้ เชื่อแน่ว่าจะเป็นไปตามที่คาดหมายไว้ ประมาทหน้าว่าไม่มีทางจะเอาดีได้
เอามือซุกหีบ
หมายถึง หาเรื่องเดือดร้อนหรือความลำบากใส่ตัวโดยใช่ที่
เอามือซุกหีบ
หมายถึง หาเรื่องเดือดร้อนหรือความลำบากใส่ตัวโดยใช่ที่
เอาหน้า
หมายถึง อยากให้คนยกย่องสรรเสริญ, ทำงานเฉพาะเวลาอยู่ต่อหน้าผู้ใหญ่
เอาเนื้อหนูไปปะเนื้อช้าง
หมายถึง เอาทรัพย์หรือสิ่งของจากคนที่มีน้อยไปให้ผู้ที่มีมากกว่า
เอาเลือดกับปู
หมายถึง เคี่ยวเข็ญหรือบีบบังคับเอากับผู้ที่ไม่มีจะให้
แก้วลืมคอน
หมายถึง คนที่รักกันแล้วแต่ยังไปหลงรักคนอื่น
แขนซ้ายแขนขวา
หมายถึง บริวารหรือผู้ใต้บังคับบัญชาที่คอยเป็นมือไม้แทนคอยทำงานให้
แจงสี่เบี้ย
หมายถึง การพูดชี้แจงหรืออธิบายอย่างละเอียดถี่ถ้วน
แทงใจดำ
หมายถึง พูดตรงกับความในใจของผู้ฟัง
แทรกแผ่นดิน
หมายถึง หลีกหนีไปให้พ้น ไม่อยากให้ใครพบหน้าเพราะอับอาย.
แบกหน้า
หมายถึง จำใจกลับมาแสดงตัวหรือติดต่อกับผู้ที่ตนเคยทำไม่ดี ไม่ถูกต้อง หรือไม่เหมาะสมมาก่อนอีก เช่น นี่แบกหน้ากลับมาหากู. (รามเกียรติ์ พลเสพย์).
แปดเหลี่ยมสิบสองคม
หมายถึง มีเล่ห์เหลี่ยมมาก.
แผลเก่า
หมายถึง ความเจ็บชํ้าที่ฝังใจอยู่ไม่รู้ลืม.
แผลเก่า
หมายถึง ความเจ็บชํ้าที่ฝังใจอยู่ไม่รู้ลืม
แย้มปากเห็นไรฟัน
หมายถึง เพียงแต่พูดก็รู้ความหมาย
โดดร่ม
หมายถึง หลบเลี่ยงงานหรือการเรียน
ใจหายใจคว่ำ
หมายถึง ใจไม่อยู่กับเนื้อกับตัว
ใช้แมวไปขอปลาย่าง
หมายถึง ให้คนที่ต้องการสิ่งนั้นเข้าไปยุ่งเกี่ยว ท้ายสุดต้องสูญเสียสิ่งนั้นไปให้กับเขา
ใต้ดิน
หมายถึง ไม่เปิดเผย ผิดกฎหมาย
ใส่คะแนนไม่ทัน
หมายถึง เร็วมาก, คล่องมาก, (ใช้แก่กริยาพูด), เช่น เธอพูดเร็วมากจนใส่คะแนนไม่ทัน.
ใส่หน้ากาก
หมายถึง แสดงทีท่าหรือกิริยาอาการที่มิได้เกิดจากนิสัยใจจริง, แสดงกิริยาท่าทีลวงให้เข้าใจผิด
ใส่ไฟ
หมายถึง เติมเชื้อเพลิง เช่น คอยเอาฟืนใส่ไฟไว้นะ อย่าให้ไฟดับ; จุดไฟเผาศพ; โดยปริยายหมายถึงให้ร้ายผู้อื่นทำให้ได้รับความเสียหาย เช่น เขาใส่ไฟผม อย่าไปเชื่อ.
ไกลปืนเที่ยง
หมายถึง การห่างไกลความเจริญ
ไกลปืนเที่ยง
หมายถึง ไม่ค่อยรู้ความเป็นไปของโลก เพราะอยู่ห่างไกลความเจริญ
ไก่รองบ่อน
หมายถึง ผู้ที่อยู่ในฐานะตัวสำรองจะเรียกใช้เมื่อไรก็ย่อมได้
ไก่รองบ่อน
หมายถึง ผู้ที่อยู่ในฐานะตัวสำรอง ซึ่งจะเรียกมาใช้เมื่อไรก็ได้
ได้น้ำได้เนื้อ
หมายถึง ได้อะไรที่เป็นประโยชน์ ได้อะไรที่ดี ๆ มีสาระ ครบถ้วน
ได้หน้าได้ตา
หมายถึง ได้เกียรติ ได้ชื่อเสียง
ไปตายเอาดาบหน้า
หมายถึง ยอมไปเผชิญกับความทุกข์และความลำบากข้างหน้า
ไปน้ำขุ่น ๆ
หมายถึง หลบเลี่ยงไปอย่าง ข้าง ๆ คู ๆ
ไปลามาไหว้
หมายถึง มารยาทไทย ที่เป็นวัฒนธรรมในการทักทาย เวลาพบปะกันหรือลาจากกัน
ไปไหนมาสามวาสองศอก
หมายถึง ถามอย่างหนึ่ง แต่ตอบอีกอย่างหนึ่ง
ไม่กี่น้ำ
หมายถึง ไม่ช้า ไม่นาน
ไม่ดูตาม้าตาเรือ
หมายถึง ไม่พิจารณาให้รอบคอบ
ไม่พูดพร่ำทำเพลง
หมายถึง ไม่รอให้ชักช้า, ทันทีทันใด
ไม่มีปี่มีกลอง
หมายถึง ไม่มีเค้า
ไม่มีเงาหัว
หมายถึง เป็นลางว่าจะตายร้าย
ไม่เข้ายา
หมายถึง ไม่ได้เรื่อง, ไม่ได้ความ
ไม่เชิง
หมายถึง ไม่เป็นอย่างใดอย่างหนึ่งโดยแน่นอน เช่น จะว่าขี้เกียจก็ไม่เชิง
ไม่เออออห่อหมก
หมายถึง ไม่ตกลงด้วย, ไม่ยินยอม
ไม่เอาถ่าน
หมายถึง คนที่มีนิสัยไม่เอาการเอางาน ไม่ได้เรื่อง ไม่ได้ความ ไม่ทำอะไรเป็นชิ้นเป็นอัน
ไม่ใช่ขี้ไก่
หมายถึง ไม่เลว, มีอะไรดีเหมือนกัน ดูหมิ่นไม่ได้ อย่าได้มาดูถูกเพราะมีความสามารถมากกว่านั้น
ไม้ร่มนกจับ
หมายถึง ผู้มีวาสนาย่อมมีคนมาพึ่งบารมี
ไม้หลักปักเลน
หมายถึง โลเล ไม่แน่นอน
ไม้หลักปักเลน
หมายถึง โลเล, ไม่แน่นอน
ไวไฟ
หมายถึง ที่ติดไฟได้ง่ายและรวดเร็วมาก เช่น น้ำมันไวไฟ, โดยปริยายหมายถึงผู้ที่มีความประพฤติหละหลวมในทางชู้สาว มีลักษณะดังสิ่งไวไฟ
ไว้เนื้อเชื่อใจ
หมายถึง ที่ไว้วางใจได้, ที่เชื่อใจได้, เช่น มีอะไรก็พูดกับเขาเถอะ เขาเป็นคนไว้เนื้อเชื่อใจได้. ก. ไว้วางใจ, เชื่อใจ, เช่น ไว้เนื้อเชื่อใจให้ทำธุระสำคัญ ๆ
ไส้เป็นหนอน
หมายถึง ญาติมิตร สามีภรรยา บุตรธิดา เพื่อนร่วมงาน หรือคนในบ้าน คิดคดทรยศ
ไส้แห้ง
หมายถึง ยากจน, อดอยาก
