ลืมตาอ้าปาก
หมายถึง มีฐานะดีขึ้นกว่าเดิม
ลืมหน้าอ้าปาก
หมายถึง มีฐานะดีขึ้นกว่าเดิมจนพอทัดเทียมกับผู้อื่น
ลูกท่านหลานเธอ
หมายถึง ลูกหลานเจ้านายหรือผู้มีอำนาจ
ลูกผีลูกคน
หมายถึง ยังเอาแน่เอานอนไม่ได้
ล้มทั้งยืน
หมายถึง ที่แทบสิ้นสติ หรือทรุดลงเพราะหมดเนื้อหมดตัว หรือผิดหวังรุนแรงโดยไม่คาดคิดมาก่อน
ล้มหมอนนอนเสื่อ
หมายถึง ป่วยจนต้องนอนรักษาตัว
ล้วงตับ
หมายถึง หลอกลวงให้ตายใจเพื่อล้วงเอาความลับเป็นต้น
ล้ำหน้า
หมายถึง เกินเลยไปกว่าที่ควร เช่น เขาชอบทำอะไรล้ำหน้าเพื่อนฝูงอยู่เสมอ; ที่ก้าวหน้าเกินยุคเกินสมัย เช่น ความคิดลํ้าหน้า ทำงานลํ้าหน้า
วัดรอยตีน
หมายถึง เทียบดูว่าพอสู้ได้หรือไม่ เช่น ลูกศิษย์วัดรอยเท้าครู, คอยเทียบตัวเองกับผู้ที่เหนือกว่าเพื่อชิงดีชิงเด่น เช่น ลูกน้องวัดรอยตีนหัวหน้า
วัดรอยเท้า
หมายถึง มุ่งจะโต้ตอบมุ่งแก้แค้นมุ่งอาฆาตเป็นสำนวนที่ใช้กับลูกที่คิดจะสู้ลูกหรือใช้กับผู้น้อยคิดจะหักล้างผู้ใหญ่ที่เคยบังคับบัญชาตนมาก็ได้
วางเพลิง
หมายถึง จุดไฟเผาอาคารบ้านเรือนหรือทรัพย์สมบัติ; โดยปริยายหมายความว่าให้ร้ายคนอื่น
ว่าสาดเสียเทเสีย
หมายถึง ว่าอย่างเจ็บแสบทำให้เสียหายอย่างรุนแรง
ศาลเตี้ย
หมายถึง เรียกการที่คนหรือกลุ่มคนที่ไม่มีอำนาจดำเนินคดีตามกฎหมายจับกุมคนมาชำระตัดสินความโดยพลการว่า ตั้งศาลเตี้ย
ศิษย์คิดล้างครู
หมายถึง ศิษย์เนรคุณที่มุ่งคิดทำลายล้างครูบาอาจารย์
ศึกหน้านาง
หมายถึง การวิวาทหรือต่อสู้กันต่อหน้าหญิงที่ตนหมายปอง
สดๆ ร้อนๆ
หมายถึง ทันทีทันใด
สวมหัวโขน
หมายถึง เอาหัวโขนสวมศีรษะ
สวมเขา
หมายถึง ทำความอัปยศให้แก่สามีด้วยการมีชู้โดยที่สามีไม่รู้ระแคะระคาย
สองหน้า
หมายถึง ชื่อกลองชนิดหนึ่ง รูปคล้ายเปิงมางแต่ใหญ่กว่า ใช้ตีทั้ง ๒ ข้าง. ว. ที่ทำตัวให้ทั้ง ๒ ฝ่ายต่างเข้าใจผิดกัน โดยหวังประโยชน์เพื่อตน เช่น เขาเป็นคนสองหน้า อย่าไว้ใจเขานักนะ.
สันหลังยาว
หมายถึง เรียกคนเกียจคร้านเอาแต่นอนว่า ขี้เกียจสันหลังยาว หรือใช้สั้น ๆ ว่า สันหลังยาว ก็มี, ขี้เกียจหลังยาว ก็ว่า.
สาดเสียเทเสีย
หมายถึง อย่างเจ็บแสบทำให้เสียหายอย่างรุนแรง เช่น ด่าว่าอย่างสาดเสียเทเสีย.
สามสลึงเฟื้อง
หมายถึง บ้า ๆ บอ ๆ สติไม่สมบูรณ์, มีจิตใจใกล้ไปทางบ้า ๆ บอ ๆ
สาวไส้กันเอง
หมายถึง เปิดความลับของกันและกัน
สาวไส้ให้กากิน
หมายถึง นำความลับของฝ่ายตนไปเปิดเผยให้คนอื่นรู้เป็นการประจานตนหรือพรรคพวกของตน
สาวไส้ให้กากิน
หมายถึง การนำความลับหรือเรื่องเลวร้ายไปบอกให้คนอื่นรู้ ซึ่งไม่ก่อประโยชน์ให้กับใคร แต่ผู้ที่ได้รับฟังกลับได้ล่วงรู้ความลับต่าง ๆ
สาวไส้ให้กากิน
หมายถึง เอาความลับของตน หรือพวกตนไปเผยให้คนอื่นรู้เป็นการประจานตน
สาหัสสากรรจ์
หมายถึง แสนสาหัส, ร้ายแรงมาก, คอขาดบาดตาย, เช่น ได้รับทุกข์ทรมานอย่างสาหัสสากรรจ์, โดยปริยายหมายความว่า ลำบากยิ่ง เช่น ทางนี้ทุรกันดารสาหัสสากรรจ์ บุกป่าฝ่าดงอย่างสาหัสสากรรจ์.
สิบแปดมงกุฎ
หมายถึง เหล่าเสนาวานรของกองทัพพระรามในเรื่องรามเกียรติ์ มี ๑๘ ตน; โดยปริยายหมายถึงพวกมิจฉาชีพที่ทำมาหากินโดยใช้เล่ห์เหลี่ยมกลอุบายหลอกลวงผู้อื่น.
สิ้นประตู
หมายถึง ไม่มีทาง
สิ้นเนื้อประดาตัว
หมายถึง ไม่มีทรัพย์สมบัติเหลือติดตัว เช่น เขากลายเป็นคนสิ้นเนื้อประดาตัวเพราะหมกมุ่นในการพนัน กิจการค้าของเขาล้มเหลวจนสิ้นเนื้อประดาตัว.
สิ้นไร้ไม้ตอก
หมายถึง ยากไร้, ขัดสนถึงที่สุด, เช่น เขาเป็นคนสิ้นไร้ไม้ตอก บ้านไม่มีจะอยู่ เสื้อผ้าแทบไม่มีจะใส่.
สิ้นไส้สิ้นพุง
หมายถึง อาการที่เปิดเผยทั้งหมดไม่มีปิดบังอำพราง
สุดท้ายปลายโด่ง
หมายถึง ปลายสุด
สู้ยิบตา
หมายถึง สู้จนถึงที่สุด, สู้ไม่ถอย
ส่ง ๆ
หมายถึง ลวก ๆ, มักง่าย, ส่งเดช ก็ว่า
ส่งเดช
หมายถึง ลวก ๆ, มักง่าย, เช่น ทำส่งเดชพอให้พ้นตัว, ส่ง ๆ ก็ว่า
หงิมๆ หยิบชิ้นปลามัน
หมายถึง บุคลิกลักษณะเรียบร้อย แต่ความจริงฉลาด เลือกเอาดี ๆ ไปได้
หญ้าปากคอก
หมายถึง สะดวก, ง่าย, ไม่มีอะไรยุ่งยาก
หนอนหนังสือ
หมายถึง คนที่ชอบหมกมุ่นอยู่กับการอ่านหนังสือ
หนังหน้าไฟ
หมายถึง ผู้ได้รับความเดือดร้อนก่อนผู้อื่น เช่น ลูกทำความผิดมา พ่อแม่ก็ต้องเป็นหนังหน้าไฟ
หนังหน้าไฟ
หมายถึง ผู้ที่ได้รับความเดือดร้อน หรืออันตรายก่อนผู้อื่นซึ่งเป็นต้นเรื่อง
หนังหน้าไฟ
หมายถึง ผู้ที่คอยรับหน้า รับความเดือดร้อนก่อนผู้อื่น
หน้าฉาก
หมายถึง ที่แสดงให้ปรากฏเปิดเผย เช่น ฐานะหน้าฉากของเขาเป็นนักธุรกิจที่มีชื่อเสียง แต่ความจริงค้าขายยาเสพติด, ตรงข้ามกับ หลังฉาก. น. ความเป็นไปหรือพฤติกรรมที่เปิดเผย, ตรงข้ามกับ หลังฉาก.
หน้าเป็นม้าหมากรุก
หมายถึง หน้างอแสดงความโกรธ
หน้าเลือด
หมายถึง ชอบแสวงหาประโยชน์โดยวิธีบังคับให้จำยอมเพราะเห็นแก่ตัว เช่น เขาเป็นเจ้าหนี้หน้าเลือด
หน้าโลหิต
หมายถึง ชอบแสวงหาประโยชน์โดยวิธีบังคับให้จำยอมเพราะเห็นแก่ตัว เช่น เขาเป็นเจ้าหนี้หน้าเลือด
หมดกระเป๋า
หมายถึง หมดเงิน, ไม่มีเงินเหลือ, เช่น เขาเสียการพนันจนหมดกระเป๋า
หมดตูด
หมายถึง หมดเงิน, ไม่มีเงินเหลือ
หมดพก
หมายถึง หมดเงิน, เงินที่พกติดตัวมาหมดเกลี้ยง
หมดไส้หมดพุง
หมายถึง หมดความรู้ เช่น ครูสอนศิษย์จนหมดพุง; อาการที่เปิดเผยโดยมิได้ปิดบังอำพราง เช่น สารภาพจนหมดไส้หมดพุง
หมอนกระแต
หมายถึง ไม่มีทางสู้
หมอบราบคาบแก้ว
หมายถึง ยอมตามโดยไม่ขัดขืน, ยอมแพ้โดยดี
หมาหมู่
หมายถึง กลุ่มคนที่รุมทำร้ายคนคนเดียว
หมูในอวย
หมายถึง สิ่งที่อยู่ในกำมือ
หยิกแกมหยอก
หมายถึง เหน็บแนมทีเล่นทีจริง
หอกข้างแคร่
หมายถึง คนใกล้ชิดที่จะคอยทำร้ายเมื่อใดก็ได้
หอกข้างแคร่
หมายถึง การมีศัตรูอยู่ใกล้ตัวเช่นคนใกล้ชิดที่อาจคิดร้ายขึ้นมาเมื่อไรก็ได้
หอกข้างแคร่
หมายถึง คนที่ใกล้ชิดที่อาจคิดร้ายขึ้นมาเมื่อไรก็ได้มักใช้แก่ลูกเลี้ยงที่ติดมากับพ่อหรือแม่,ศัตรูที่อยู่ข้างตัว
หักลำ
หมายถึง ทำให้เสียท่าหรือเสียเหลี่ยม
หัวกะทิ
หมายถึง ดีเด่นเป็นพิเศษ
หัวมังกุ ท้ายมังกร
หมายถึง ไม่เข้ากัน ไม่กลมกลืนกัน
หัวราน้ำ
หมายถึง เมาสุราจนไม่ได้สติ
หัวหกก้นขวิด
หมายถึง อาการที่ทำอะไรตามความพอใจอย่างเต็มที่
หัวหมอ
หมายถึง เจ้าเล่ห์อ้างนู่อ้างนี่ไปเรื่อย ฉลาดแกมโกง
หัวหลักหัวตอ
หมายถึง บุคคลที่น้อยใจ เพราะคนอื่นมองข้ามความสำคัญ ไม่ยอมมาปรึกษา
หัวไม่วาง หางไม่เว้น
หมายถึง ถูกเรียกใช้ โดนใช้งานอย่างหนักอยู่ตลอด ไม่ได้ว่างเว้น
หางเครื่อง
หมายถึง กลุ่มบุคคลที่ออกมาเต้นประกอบจังหวะในการร้องเพลงประเภทลูกทุ่ง
หางแถว
หมายถึง คนที่อยู่ท้ายแถว โดยปริยายหมายถึงผู้น้อย ผู้ไม่มีความสำคัญ ปลายแถว ก็ว่า
หาตัวจับยาก
หมายถึง หาคนเทียมได้ยาก
หามรุ่งหามค่ำ
หมายถึง หักโหมทั้งวันทั้งคืน
หายเข้ากลีบเมฆ
หมายถึง หายลับไปโดยไม่ได้พบอีก
หายใจไม่ทั่วท้อง
หมายถึง ไม่สบายใจเพราะเป็นกังวล เช่น เขาหายใจไม่ทั่วท้องขณะต้องเสี่ยงขับรถไปบนสะพานชำรุด
หาเช้ากินค่ำ
หมายถึง หาเลี้ยงชีพด้วยความลำบากยากแค้นพอประทังชีวิตไปวันหนึ่ง ๆ
หาเลือดกับปู
หมายถึง เคี่ยวเข็ญหรือบีบบังคับเอากับผู้ที่ไม่มีจะให้
หาเศษหาเลย
หมายถึง หาประโยชน์เล็ก ๆ น้อย ๆ เบียดบังเอาส่วนที่เหลือเล็ก ๆ น้อย ๆ ไว้ เช่น แม่ครัวมักหาเศษหาเลยจากเงินที่นายมอบให้ไปจ่ายตลาด บางทีก็ใช้ในทางชู้สาว เช่น ทั้ง ๆ ที่แต่งงานแล้ว เขาก็ยังไปหาเศษหาเลยนอกบ้านอีก
หูผีจมูกมด
หมายถึง ไหวตัวทันเหตุการณ์ตลอด
ออกยักษ์ออกโขน
หมายถึง กระโดดโลดเต้นอึกทึกครึกโครมอย่างเล่นโขน, ทำท่าและออกเสียงเอะอะด้วยความโกรธ
ออกลาย
หมายถึง เริ่มแสดงความไม่ดีให้ปรากฏหลังจากที่แสร้งทำดีมาแล้ว
อัฐยายซื้อขนมยาย
หมายถึง เอาทรัพย์สินของผู้ใดผู้หนึ่งมาซื้อ หรือแลกสิ่งของของผู้นั้น
อ้าปากเห็นลิ้นไก่
หมายถึง รู้ทันกัน, รู้ทันสิ่งที่จะทำ
เกรงอกเกรงใจ
หมายถึง ไม่ต้องการให้ผู้อื่นรู้สึกเดือดร้อน
เข้าด้ายเข้าเข็ม
หมายถึง กำลังคับขันเวลากำลังสำคัญ ถ้าพลาดหรือมีอะไรมาขัดจังหวะจะเสียการ
เข้าด้ายเข้าเข็ม
หมายถึง จวนจะสำเร็จ ถ้าทำผิดพลาดหรือมีอะไรมาขัดจังหวะแม้เพียงเล็กน้อยก็เสียการ
เข้าพระเข้านาง
หมายถึง แสดงบทเกี้ยวพาราสี
เข้าหูซ้ายทะลุหูขาว
หมายถึง บอกหรือสอนไปไม่ได้ผลไม่ได้ความ ไม่สนใจอะไร ไม่ฟังในสิ่งที่สอนสั่ง
เข้าเนื้อ
หมายถึง ขาดทุน เสียทรัพย์ไป เสียหาย เสียเปรียบ
เข้าเลือดเข้าเนื้อ
หมายถึง เสียผลประโยชน์แล้วยังต้องเสียเงินอีกด้วย
เข้าไส้
หมายถึง ถึงอกถึงใจ ถึงแก่น ถึงที่สุด เช่น ฉันเกลียดคนนี้เข้าไส้เลยแหละ
เงยหน้าอ้าปาก
หมายถึง มีฐานะดีขึ้นกว่าเดิม
เงินดีงานดี
หมายถึง หากได้ค่าตอบแทนที่ดี ก็ย่อมตอบแทนด้วยการสร้างผลงานที่ดี
เงียบเป็นเป่าสาก
หมายถึง ลักษณะที่เงียบสนิท หรือสถานการณ์ที่ไม่มีใครพูดอะไร ไม่มีเสียงอะไร
เจ้าบุญนายคุณ
หมายถึง ผู้มีบุญคุณ
เจ้าหน้าเจ้าตา
หมายถึง คนที่ชอบทำงานเอาหน้า อยากได้หน้า ชอบเจ้ากี้เจ้าการ เสนอหน้าเข้าไปทำธุระให้โดยที่ผู้อื่นไม่ได้ร้องขอ
เด็กดอกฟ้า
หมายถึง ผู้ชายที่หมายปองหญิงสาวที่สูงศักดิ์ มีฐานะดีกว่าตนเองมาก
เด็กอมมือ
หมายถึง ผู้ไม่รู้ประสีประสา
เต้นแร้งเต้นกา
หมายถึง แสดงอาการดีอกดีใจหรือสนุกสนาน ด้วยการกระโดดโลดเต้น
เถรตรง
หมายถึง ซื่อหรือตรงจนเกินไป, ไม่มีไหวพริบ, ไม่รู้จักผ่อนผันสั้นยาว, ไม่รู้จักผ่อนหนักผ่อนเบา.
เทครัว
หมายถึง ยกครอบครัวไป, ชายที่เอาแม่ ลูก พี่ และน้องเป็นภรรยาหมดทั้งบ้าน
เทือกเถาเหล่ากอ
หมายถึง เชื้อสายวงศ์ตระกูลที่สืบเนื่องต่อกันมา
เบี้ยบ้ายรายทาง
หมายถึง เงินที่ต้องใช้จ่าย หรือเสี่ยไปเรื่อย ๆ ในขณะทำธุรกิจให้สำเร็จ